Εδώ και καιρό ήθελα να αλλάξω το ελληνικό μου δίπλωμα με γερμανικό· μπορώ να οδηγώ με το ελληνικό, αλλά έχω βαρεθεί να προσπαθώ να εξηγώ τι πράγμα είναι τούτο όταν νοικιάζω αυτοκίνητο ή σε κάθε άλλη περίπτωση. Βλέπεις το δίπλωμα μου είναι βγαλμένο το 1990, είναι το γνωστό πρότυπο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σε ροζάκι (αμ πως), αλλά χειρόγραφο και με μια φωτογραφία που δεν μου πολυμοιάζει.

Ήθελα να ξεκινήσω και μια συνδρομή σε εταιρία Car-Sharing (λεπτομέρειες σε άλλο ποστ) και είπα «κομμάτια να γίνει», θα το ανταλλάξω με το γερμανικό. Ήξερα ότι γίνεται, αλλά δεν το είχα ψάξει ποτέ.

Επειδή πολύς λόγος γίνεται τελευταία για εκσυγχρονισμό του κράτους και πάταξη της γραφειοκρατίας, ιδού μια περιγραφή της διαδικασίας εδώ στη Γερμανία.

Καθότι ζούμε σε κράτος ομοσπονδιακό άμα λάχει, οι διαδικασίες διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Εδώ στο Αμβούργο για κάθε επαφή με το κράτος ξεκινάμε από την ιστοσελίδα-οδηγό για τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Το λεγόμενο «Behördenfinder» είναι κομμάτι της πύλης www.hamburg.de. Ιδού πως μοιάζει:

Δεν είναι τίποτε πολύ φαντεζί, ένα κουτί που βάζεις μια λέξη κλειδί που σε ενδιαφέρει· σου επιστρέφει διάφορα θέματα. Μετά από μερικά κλικ σε αυτό που με ενδιέφερε (Ανταλλαγή διπλώματος), έφτασα στη σελίδα που περιγράφεται η διαδικασία. Να πως μοιάζει η σελίδα:

Περιγράφει τι ακριβώς μπορείς να κάνεις, τι πρέπει να προσέξεις, ποια δικαιολογητικά πρέπει να προσκομίσεις και πόσο κοστίζει (35 Ευρώ, όχι τζάμπα αλλά τι να κάνουμε αφού θέλουμε γερμανικό δίπλωμα). Επάνω έχει και ένα κουτάκι που βάζεις τη διεύθυνσή σου (την συμπληρώνει μάλιστα αυτόματα) και σε παραπέμπει με αυτό τον τρόπο στο κατάλληλο παράρτημα της δημόσιας υπηρεσίας που χρειάζεσαι.

Μέχρι εδώ όλα καλά θα μου πεις και κάτι παρόμοιο έχουμε και στην Ελλάδα με το ηλεκτρονικό ΚΕΠ. Δεν αντιλέγω, καθόλου μάλιστα καθότι στόχος μου δεν είναι να βγάλω σκάρτη την Ελλάδα αλλά να περιγράψω τι γίνεται όξω και βγάλε εσύ που διαβάζεις τα δικά σου συμπεράσματα. Συνεχίζω λοιπόν με τη διαδικασία και μερικά κλικς παρακάτω φτάνω στην ιστοσελίδα της υπηρεσίας που είναι αρμόδια για το θέμα μου: http://www.hamburg.de/lbv/. Και αυτή η σελίδα τμήμα του πορτάλ που λέγαμε παραπάνω, με ίδια οπτική και θεματική. Με λίγο ψάξιμο ανακαλύπτω ότι η υπηρεσία διαθέτει δικιά της ιστοσελίδα για ραντεβού: https://www.lbv-termine.de/LBV/index.php. Κωδικοποιημένη με ασφάλεια παρακαλώ να μην βλέπει ο καθείς τι κάνω, μια σχετικά απλή ηλεκτρονική εφαρμογή για να κλείσεις ένα ραντεβουδάκι για το θέμα σου. Έχει έξι βήματα και για να μη σε πρήζω σου δείχνω τα τρία πρώτα:

Εδώ επιλέγεις το θέμα που σε ενδιαφέρει και προχωράς· στην αρχή σου εξηγεί ότι θα σου δώσει ένα ειδικό νουμεράκι στο τέλος με το οποίο με email ή SMS ή online στη σελίδα θα μπορείς να αλλάξεις ή να ακυρώσεις το ραντεβού.

Εδώ επιλέγουμε ποιο παράρτημα της υπηρεσίας μας βολεύει καλύτερα (μας δίνει και ώρες λειτουργίας).

Εδώ επιλέγουμε την ημερομηνία που μας βολεύει από τις πρασινισμένες ημερομηνίες. Το ότι οι ημερομηνίες είναι μόνο Πέμπτη και Παρασκευή έχει να κάνει ότι τις μέρες αυτές η υπηρεσία δέχεται μόνο με ραντεβού (τις άλλες κλασικά με νουμεράκι και περίμενε).

Ακολουθούν άλλα 3 βήματα στα οποία επιλέγεις τι ώρα θέλεις το ραντεβού (από τις 8 το πρωί ως τις 6 το απόγευμα), δίνεις τα στοιχεία σου και, στο τελευταίο βήμα, αποκτάς κωδικό επιβεβαίωσης (τον οποίο παίρνεις και με με mail).

Τα έκανα λοιπόν αυτά χαρωπός χαρωπός, έκλεισα το ραντεβουδάκι και πήγα την καθορισμένη μέρα και ώρα στην υπηρεσία που λέμε. Βρίσκεται εδώ. Μη φανταστείς τίποτε τρομερό, ένα ισόγειο κτίριο είναι σε μια περιοχή με πολλα συνεργεία αυτοκινήτων και άλλα τέτοια. Να πως φαίνεται στο Google Street view:

Δεν είναι τίποτε τρομερό κτίριο θα μου πεις, έχουμε και καλύτερα στην Ελλάδα. Πάλι δίκιο θα έχεις· μέσα βέβαια είχε μια κυρία στις πληροφορίες που με ρωτήσε από μόνη της τι θέλω, μεγάλες οθόνες τηλεόρασεις  που δείχναν τα νούμερα αυτών που περιμέναν (ήταν κλειστές βέβαια όταν πήγα εγώ γιατί είπαμε, δέχονται μόνο με ραντεβού Πέμπτες και Παρασκευές). Α, έχει και πάρκινγκ έξω και λεωφορείο σε αφήνει στα τρία λεπτά περπάτημα με τα πόδια.

Σε έχω κουράσει, φίλε, και γιαυτό συντομεύω. Η Γερμανίδα κυρία που με υποδέχτηκε με αντιμετώπισε κάπως κρύα, καθότι ξένος Έλλην. Συνηθισμένος εγώ από την κρυάδα, της κάνω ένα αστειάκι σε άπταιστα γερμανικά, της κοτσάρω και το Dr. μπροστά από το όνομα μου (στη Γερμανία απραίτητο σε υπηρεσίες γιατί μαζεύονται και σε αντιμετωπίζουν καλύτερα· εξάλλου δεν είναι ψέμματα, τι παιδευόμουν τόσα χρόνια να το πάρω το ρημάδι το διδακτορικό), και μου γίνεται όλο γλύκες. Της δίνω δίπλωμα και διαβατήριο, τα κοιτάει και προχωράμε στα περαιτέρω.

Χτυπάει το όνομα μου στον υπολογιστή και με ρωτά αν η διεύθυνση μου τάδε είναι η σωστή. Απορημένος την ρωτώ που ξέρει που μένω και μου απαντά πως έχει πρόσβαση στην βάση δεδομένων του Δήμου. Εδώ που είναι Γερμανία, φίλε μου, και που όλα έχουν τη σειρά τους, ο καθένας είναι υποχρεωμένος να δηλώσει που μένει στον Δήμο, είτε ξένος είναι, είτε Γερμανός. Χωρίς τέτοια δήλωση δεν κάνεις τίποτε πουθενά και είναι σαν να μην υπάρχεις. Ολίγον φασιστικό, ίσως να σκεφτείς, και πάλι μπορεί να έχεις δίκιο. Αλλά πάλι, ξέφραγο αμπέλι είναι καλύτερα; Κρίνε μόνος σου ποιο σύστημα σου αρέσει περισσότερο.

Αφού λοιπόν ήμουν αυτός που έλεγα πως είμαι και έμενα εκεί που έπρεπε, περνάμε στο δυσκολότερο κομμάτι, το ροζ δίπλωμα με τα ελληνικά στοιχεία. Εγώ περίμενα να μου ζητήσει μετάφραση και τα ρέστα και φοβόμουν πως θα γυρίσω με την ουρά στα σκέλια σπίτι και θα σκάσω 70 ευρώ για μετάφραση των ελληνικών. Αλλά, φίλε μου, και πάλι το τευτονικόν κράτος θριάμβευσεν. Η κυρία κατέβασε ένα ντοσιέ σπιράλ που μέσα είχε φωτογραφίες όλων των διπλωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με μεταφράσεις στα γερμανικά του τι σημαίνει τι. Βρήκε το ελληνικό δίπλωμα στις φωτογραφίες, τσέκαρε ότι το δικό μου είναι όπως πρέπει, πέρασε τα στοιχεία του στον υπολογιστή (με ρώτησε κανά δύο πράγματα για να βεβαιωθεί ότι τα νούμερα όπως ημερομηνίες και αριθμός άδειας ήταν σωστά όπως τα κατάλαβε αυτή) και τύπωσε την σχετική αίτηση στον εκτυπωτή. Κόλλησε η ίδια επάνω τη φωτογραφία που της έδωσα, υπέγραψα την αίτηση και με ενημέρωσε ότι σε 4 βδομάδες θα λάβω γράμμα για να έρθω παραλάβω το νέο γερμανικό μου δίπλωμα.

Όλο χαρά θα σηκωνόμουν να φύγω, αν δεν μου θύμιζε ότι πρέπει να πληρώσω και τα 35 Ευρώ. Επειδή τόσα χρόνια έξω έχω μάθει ότι το μόνο πράγμα τζάμπα είναι η μουστάρδα στα γκριλ που πουλάν λουκάνικα, προθυμοποιήθηκα αμέσως να πληρώσω όσα όσα. Με ρωτάει, όλο γλύκα: «Θα πληρώσετε τοις μετρητοίς, ή με κάρτα;». «Με κάρτα» της απαντάω όσο γλυκότερα μπορώ. Μου βάζει το μηχανάκι μπρος στη μούρη, πατάω τον PIN και το πράσινο κουμπάκι, είμαι 35 Ευρώ φτωχότερος αλλά με γερμανικό δίπλωμα (μετά από ένα μήνα που πήγα και το πήρα).

Κλείνω με ορισμένα συμπεράσματα ηθικοδιδακτικού τύπου:

• Η τεχνολογία έκανε τη ζωή μου πιο εύκολη. Βρήκα τι ήθελα γρήγορα, έκλεισα ραντεβού, πιστοποίησα ποιος είμαι, πλήρωσα χωρίς να τρέξω σε τράπεζες, άλλες υπηρεσίες, ΚΕΠ κτλ. Ήξερα που θα πάω και πότε. Η όλη ιστορία κράτησε εκεί 15 λεπτά το πολύ.
• Η κυρία αποφάσισε μόνη της για όλα· δεν με έστειλε πουθενά αλλού, δεν υπήρξε προϊστάμενος να υπογράψει τίποτε. Είχε τον υπολογιστή της, τα χαρτιά και τα ντοσιέ της, ήξερε τι ήθελε από μένα και το ζήτησε. Δεν μου έκανε τον μάγκα (μόνο την κρύα γιατί ήμουν ξένος, αλλά αυτό ας το παραβλέψουμε για τους σκοπούς της συζήτησης) και με εξυπηρέτησε όπως κάθε άλλο πελάτη.
• Δεν υπήρξε ενδιάμεσος. Ούτε Σχολή Οδηγών που θα αναλάβει το τρέξιμο και θα πάρει το μερίδιο της, ούτε Τράπεζα για παράβολο που θα πάρει το μερίδιό της, μόνο εγώ και η υπηρεσία. Ούτε χάρες χρειάστηκαν, ούτε ο ξάδερφος που θα μου κλείσει ραντεβού νωρίτερα, ούτε ο άλλος ξάδερφος που θα βάλει τα χαρτιά μου πάνω στην στοίβα και όχι κάτω, ούτε τίποτε.

Θα μου πεις και ίσως έχεις δίκιο ότι και στην Ελλάδα τα πράγματα έχουν καλυτερέψει και δεν είναι χάος όπως κάποτε. Δεν θα διαφωνήσω· την καθημερινότητα στην ξενιτιά περιγράφω και τίποτε άλλο.